aktualności aktualności

poproch cetyniak (Bupalus piniarius L.)

W warunkach klimatycznych Polski motyle poprocha cetyniaka pojawiają się w końcu maja oraz na początku czerwca. Okres wylęgu motyli jest znacznie rozciągnięty i wszystko zależy od warunków atmosferycznych. Nasilenie lotów przypada zazwyczaj na koniec czerwca i trwa do końca II dekady lipca. Ponieważ poproch jest motylem dziennym, jego rójka odbywa się od rana do godzin popołudniowych. Jednak, najintensywniej jego loty można obserwować w dni słoneczne i bezwietrzne, przeważnie w bardziej zwartych i osłoniętych przed wiatrem częściach drzewostanu. Ze względu na większy ciężar samic, które są mniej ruchliwe i przebywają głównie w koronach drzew i na podrostach, częściej obserwuje się samce, latające nisko nad koronami.

Po kopulacji samice składają jaja (przeciętnie 120-150 szt.) na górnej stronie zeszłorocznych igieł sosny w rządku (po ok. kilkanaście szt. na igle). Najwięcej jaj jest składanych w środkowej i górnej części korony. Okres dojrzewania jaj wynosi od 2 do 3 tygodni.

Wylęg gąsieniczek przypada na koniec czerwca do połowy sierpnia, z kulminacją w lipcu. Gąsienice mają 5 par nóg (3 pary tułowiowe i 2 pary na końcu odwłoka). Są barwy zielonej z charakterystycznymi pięcioma białymi paskami wzdłuż ciała i zieloną głową również z paskami. Okres żeru gąsienic trwa często do późnej jesieni, przy czym najbardziej intensywny żer prowadzą od września do połowy października.

Gąsienice przechodzą 4 wylinki. Maksymalnie osiągają do ok. 3 cm długości. Igły sosny uszkodzone w wyniku żerowania gąsienic poprocha mają charakterystyczne nieregularne ząbkowanie przy nerwie głównym, po czym można je odróżnić od żeru boreczników, które pozostawiają tylko nerw środkowy.

Po zakończeniu żerowania (tj. późną jesienią), gąsienice opuszczają się na przędzy do ściółki i wciskają się w dół na głębokość 3-4 cm, gdzie przepoczwarczają się. Poczwarki osiągają długość do 14 mm. Na końcu odwłoka poczwarki (kremaster) występuje tylko jeden kolec. Najwięcej poczwarek znajduje się w strefie przypniowej (do ok. 40%) oraz środkowej (30% wszystkich poczwarek poprocha). Stadium zimującym poprocha jest poczwarka.

 

Tekst opracował: Janusz Wojciechowski